جایگزین‌های شایسته «نغمه یخ و آتش» در میان آثار فانتزی؛ بخش سوم سرگذشت شاهکش

در این مجال به بررسی کتاب‌های فانتزی بزرگ و تحسین‌شده‌ای ‌می‌پردازیم که خواندنشان انتظار را  برای هوادارانی که چشم انتظار کتاب ششم هستند، آسان می‌کنند. در دو بخش قبلی این سری مقالات، مجموعه رمان فانتزی مالازان و مجموعه‌ی گروهان سیاه را به شما معرفی کردیم. حالا در بخش سوم با عنوانی تازه در خدمت شما هستیم.

مقایسه سرگذشت شاهکش با نغمه

 رافوس تصویری واقع گرایانه از کارکرد قدرت نشان می‌دهد. کواث شخصی فقیر، و دائماً نگران پول و بدهی‌هایش است و قادر نیست برای دوستانش نوشیدنی بخرد. وقتی که در دانشگاه مقابل قلدری اشراف‌زاده می‌ایستد، در نبرد برای مقبولیت پیروز می‌شود اما جنگ برای جلب حمایت مدیر را می‌بازد. جادو نقش مهمی را در داستان ایفا می‌کند، اما به طور فوق‌العاده‌ای قدرتمند نیست. مثل جادوی موجود در نغمه‌ای از یخ و آتش، به منظور عمل کردن، نیاز به قربانی، توازن و. . . دارد. یکی دیگر از وجوه مشترک نغمه‌ای از یخ و آتش با این مجموعه، منتشر نشدن کتاب چهارم یعنی واپسین کتاب این مجموعه است. یعنی این که شما می‌توانید بی‌تابیتان را دو برابر کنید.

تفاوت‌های سرگذشت شاهکش با نغمه ای از یخ و آتش

ما با داستانی بسیار متمرکز طرف هستیم و همه چیز درباره‌ی چگونگی بزرگ شدن شخصیت کواث برای بدل شدن به یک افسانه و آرکانیستی بزرگ است. اگر عاشق دید چند شخصیتی در نغمه هستید، آن را در این مجموعه نخواهید یافت. همه‌ی کتاب یا از منظر اول شخصِ کواث است، و یا منظر سوم شخص مردی که دارد به داستانش گوش می‌دهد. عواقبِ مقیاس بزرگِ کمی برای هرکدام از اقدامات کواث وجود دارد، پس اگر به دنبال دسیسه‌های فراگیر کشوربرانداز هستید، آنها هنوز بخشی از داستان نیستند. (اگرچه مجموعه شاه‌کش نام دارد، و امیدواریم دلیلی داشته باشد.)

ویژگی‌های سرگذشت شاهکش

 کواث: جادوگر، تبه‌کار، جنگجو، برده، قهرمان و شخصیت منفی بسیاری از داستان‌هاست، ولی در ورای این اسطوره، داستان سادۀ یک پسربچه است، یک زن، و جهانی که همتایش نخواهد آمد. . .

 در یکی از قابل‌توجه‌ترین آغاز به کارهای نویسندگان فانتزی، پاتریک رافوس به عنوان استادی داستان‌پرداز، به جرگه بزرگانی چون مارتین، تالکین و اریکسون می‌پیوندد. زندگی‌نامۀ یک اسطوره، کنکاشی عمیق به کارکرد شخصیت درونی کواث، پسری که جرئت می‌کند سرنوشت را به مبارزه بطلبد. «نام باد» آغاز به کار پاتریک رافوس است، اما یک شروع بسیار قدرتمند محسوب می‌شود. این داستانیست که شما نمی‌خواهید از دست دهید، من رمان‌های فانتزی بسیاری را خوانده‌ام، اما به ندرت اینقدر که از این یکی لذت بردم، از رمان فانتزیِ دیگری لذت برده باشم. این اثر فانتزی نویدبخش آینده آثار فانتزیست. این اثر کاری که دیگر نویسندگان فانتزی تا به حال انجام نداده باشند، انجام نمی‌دهد، اما این اثر همه‌چیز را عالی و دقیق با هم آمیخته است. سبک نوشتاری کتاب بسیار پر زرق و برق است.

 آیا در سال ۲۰۱۴ و انتشار کتاب دوم از این مجموعه، هنوز هم در میان دیگر فانتزی‌های زبده حرفی برای گفتن دارد؟

من احساس می‌کنم هنوز هم بسیار قوی ظاهر شده.

من حس می‌کنم که این داستان دنباله‌دار واقعاً ارزش خواندن دارد، چراکه بیشتر ماجرا در همان اوایل کتاب اول به خواننده ارائه می‌شود.

تا بخواهد اتفاق جالب توجهی پیش بیاید، نیمی از کتاب رفته بود، اما توجه داشته باشید که نیمۀ پس از آن بسیار قدرتمندانه به پایان می‌رسد. بنابراین هنگامی که بسیاری، ترکیبی از احساسات متفاوت در مورد کتاب را داشتند، رافوس هنوز به ما داستانی قدرتمند را ارائه داد که مشعل‌دار این ژانر شد.

اما در مورد شکایاتی که عموم در مورد نقاط ضعف کتاب دارند :

نام باد، برخلاف نغمه‌ای از یخ و آتش و همتایانش داستانی چهارچوب‌دار است که مدام گسترش نمی‌یابد و مفهوم کلی‌اش یک تراژدی بزرگ است. ما تا کنون تنها داستان را از کناره‌ها و زوایای محدود دنبال کرده‌ایم، اما برای کسانی که عمیق‌تر به درون داستان می‌نگرند، نمای بسیار وسیع‌تری برای آشکار شدن وجود دارد. شکایات عموم بیشتر در خصوص پایان داستان تا اینجاست. من فکر می‌کنم اگر شما به کلیت داستان نگاه کنید، دلیل این پایان به راحتی توضیح داده می‌شود. کواث راوی غیرقابل اطمینانیست (هرکسی که کتاب خورشیدِ نو را خوانده باشد می‌داند که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنم.) که این خود جذابیت متفاوتی به روایت نویسنده می‌بخشد. پس پیش از این که رافوس را از لیست نویسندگانی که باید کتاب‌هایشان را بخوانید حذف کنید، عمیقاً بیندیشید، زیرا او کسیست که دقیقاً می‌داند دارد با داستانش چه کار می‌کند.

 نام باد فانتزی حماسی در راستای چرخ زمان نیست، زیرا تعداد انگشت‌شماری شخصیت مهم وجود دارند.

و یا در مایه‌های مالازان که در آن فضا و زمان خود توسط داستان نقض می‌شوند.

این کتاب بیشتر داستانی حماسی و شخصی در مورد یک قهرمان تنهاست؛ کواث. آیا این فقط روایتی از داستان زندگیِ حقیقی‌ست، یا داستانیست که توسط یک راوی غیر قابل اطمینان به ما ارائه می‌شود؟ همه چیز در کتاب پایانی این مجموعه، یعنی کتاب سوم (البته اگر بیرون بیاید.) رو به روشن شدن می‌رود.

یک کلام اینکه، به‌نام باد، یکی از بهترین داستان‌های فانتزیست که من تا به حال خوانده‌ام. قدرت و صلابت این کتاب در ترتیبات واقعی و طرح آن نیست، بلکه در روایت خود داستان است.

این کتاب نتیجۀ خوبی داده است. یک ترکیب کامل از داستانی خالص، شخصیت‌های فوق‌العاده که به خوبی توسعه یافته‌اند، جهانی با ساختی عالی و نثری زیبا. رمانی با مخلوطی از داستان‌های ظریف و داستانی که داستان‌های دیگر را به عنوان یک چارچوب قاب می‌گیرد. اگر شما نسبت به کتاب‌های فانتزی بی‌اشتهایید، یا حتی از طرفداران کتاب‌های فانتزی نیستید، این کتاب موجب می‌شود که شما ایمان خودتان را به این سبک بازیابید.

این کتاب به عقیده خیلی‌ها بهترین قهرمان پردازی را در میان آثار فانتزی دارد، و در زمینه فانتزی حماسیِ قهرمانانه شاهکاری بی‌همتاست. شاید یکی از نکاتی که موجب تمایز میان نغمه‌ای از یخ و آتش و نام باد می‌شود، همین باشد. در دنیای نغمه همه اشتباه می‌کنند و می‌توان گفت به استثنای یکی دو مورد، قهرمانی وجود ندارد.

 سرگذشت شاهکش یک کار بسیار زیبا از تخیل و داستان‌سراییِ پیروزی‌هاست.

با وجود معایب این مجموعه، فکر نمی‌کنم به اندازه‌ای که ما در سرگذشت شاهکش به سراغ قهرمان مجموعه می‌رویم، در هیچ مجموعۀ دیگری برویم. البته به استثنای سه‌گانه‌ی غیبگو (و قهرمانش فیتز که من را وادار می‌کند تا بخواهم او را کتک بزنم، بس که در بیشتر مواقع نامنسجم است.)

میزان شگفت‌آوری از نفرت نسبت به این نویسنده و این کتاب وجود دارد. میزان زیادی از این خشم و نارضایتی‌ها مربوط به این است که هر کاری که قهرمان داستان می‌کند، قهرمانانه جلوه داده می‌شود. از سحر و جادو گرفته تا توانایی رزمی‌اش، از مهارتش در ارتباط برقرار کردن با خانم‌ها گرفته تا. . . اما رافوس نویسندۀ باهوشیست و داستانی عمیق‌تر و فراتر از داستان‌های سطحیِ این ژانر خلق کرده است. راوی داستان چهره خود را در ذهن ما رسم می‌کند و مسلماً غیرقابل اعتماد است. باید ببینیم که چه اتفاقی در کتاب سوم می‌افتد، اما من فکر می‌کنم رافوس دقیقاً می‌داند که دارد چه کار می‌کند.

از آغاز تا پایان هر کتاب شما ماجرایی را می‌خوانید که دوست ندارید تمام شود. ای مردم بدانید که یکی از لذت‌بخش‌ترین سری‌های فانتزی را پیش رو دارید! یک کار بزرگ به سود خودتان انجام داده و این کتاب را بخوانید. حتی در سال ۲۰۱۵ با این تعداد کتاب‌های فانتزیِ عالی که باید خوانده شود، سرگذشت شاهکش به عنوان یکی از بهترین فانتزی‌های دوران برجسته بوده و دوام آورده است.

اگر هنوز این کتاب را نخوانده‌اید، آن را در ابتدای فهرست کتاب‌هایی که باید بخوانید قرار دهید.

افتخارات مجموعه سرگذشت شاهکش

 

• بهترین کتاب سال ۲۰۰۷
• برنده جایزه ۲۰۰۷ Quill Award
• برنده جایزه  Alex Award 2008

همچنین این کتاب به عنوان بهترین کتاب قرن ۲۱ از دیدگاه وبسایت گودریدز اعلام شده و پاتریک رافوس نویسنده منتخب گودریدز (Goodreads Author) نیز می‌باشند.

شرحی کوتاه از «نام باد»، جلد نخست از مجموعه سرگذشت شاهکش

داستان از نگاه جوانی با قدرت و استعداد جادویی به نام کواث بیان می‌شود، تا اینکه بدنام‌ترین جادوگر موجود در دنیا شود. روایت صمیمانه کودکیش در سفر همراه با بازیگران دوره گرد، سال‌های سپری شده به عنوان یتیمی وحشی در شهر پر از جرم و جنایت، تلاش شجاعانه و بی‌شرمانه، اما موفقش برای ورود به مدرسه افسانه‌ای جادو، و زندگیش به عنوان فراری پس از قتل پادشاه، داستانی پرکشش بی‌رقیب در ادبیات فانتزی سال‌های اخیر رقم می‌زند. داستان پرتنشِ نوشته شده به دست یک شاعر، نام باد، شاهکاری است که خواننده را به جسم و ذهن یک جادوگر انتقال می‌دهد. سایت دوران اژدها تا کنون ۵۷ فصل از ۹۵ فصل این کتاب را منتشر کرده است.

گردآوری و ترجمه: سروش چراغ‌زاده