همزاد های شخصیت های نغمه در تاریخ ایران

نویسنده: محمد رضا چشمک

خوب ،بد ،زشت ،عجیب. اینا حکایت های درج شده بر خاطرات این سرزمین است. تاریخ در عین بی رحمی،شوخ طبعی، دهشناک بودن جذاب است زیرا ازجایی بخصوصی نیامده، در واقع اعمال و خاطرات افرادی از جنس خودمان است که با تمام زیرکی ها و حماقت ها همچون ما برای زندگی و آبروی همین خاک دست و پا زدنند!
تاج هایی در درون گور انداخته می شوند، تغییر بی تعارف زنده بادها و مرده باد ها و قولهای که به امید فردا داده میشوند اما آهسته آهسته می گنند. در این مقاله قصد توهین به هیچ شخص حقیقی و حقوقی و هیچ گروه، دول و قومی را نداریم. تنها مشاهدات و موشکافی همراه با بهت برای مشاهده و شباهت عجیب بین کتابی که شخصیت های دوستش داریم و جهان واقعیت ها که نویسنده این ستون به ذهنش قطور کرده را بررسی میکند .
لازم به ذکر است که دنیای نغمه یخ و آتش یا در واقع سری رمانهای نغمه اثری از جورج عزیز ما روی منابع و الهامات تاریخی نگارش شده است.شخصیتهایش تماما از تاریخ قرض گرفته شده اند و در تاریخ مملو از مردان و زنانی است که اعمالشان سبب ماندگار شدنشان در این زندگی نامه ناننوشته و بزرگ شده است و تقریبا اکثرشان به یکدیگر شبیه اند. کشور ما یعنی یکی از قدیمی ترین کشورهای جهان و حلال تمدن متعاقبا تاریخی غنی دارد تاریخی که با پشتوانه هشت هزار ساله(با احتساب تمدن جیرفت)دارد و فقط ده کشور عمر تاریخی هزار ساله دارند!
زمانی که شروع به نگارش این مقاله کردم گمان بردم با گزینه‌های اندکی مواجه میشوم اما به افتخار میگویم سیلی از افراد آشنا و فراموش شده ای وجود دارند که این بنده حقیر به علت مختصر بودن این مطلب از آنان گذشتم.

ایگان فاتح :برای این لفظ کوچک فاتح ،مردان و زنان بیشماری مسلما لیست خواهند شد اما دو مرد وجود دارند که در صدر لیست قرار میگیرد یکی امپراطوری ساخت و دیگری کشوری پاره پاره را متحد کرد. شاه کوروش هخامنشی و شاه عباس صفوی. دو مرد درخور مقایسه با اگان تارگرین، که گرچه اژدها نداشتند اما اژدهای واقعی در سرشان خفته بود یعنی عقل و تدبیر. کوروش کشورهای شناخته شده و قابل دسترس را به زیر پرچم ایران زمین دراورد و شاه عباس کشوری متلاشی شده را دوباره یکپارچه کرد

استنیس:نمادی از عدالت آهنین و محکوم شده به شکست و تغییر دهنده بازی، خود مارتین در طی اشاره مستقیمی شباهت او و ژولیوس سزار را تایید میکند اما در تاریخ ایران ،دو شخص برای شباهت با استنیس جلو گرند. شاه کمبوجیه دوم و نرسی، کمبوجیه دوم برای اشراف زادگان و چاپلوسان، مغرور و برای سربازانش ،ارباب دلها بود فرماندهی درخور و آهنین و محکوم به شکست! (اشاره میکنم که بردیا برادر کمبوجیه ، دقیقن رنلی است و نیازی به اشاره نیست).میگویند سخترین آزمونها برای سرسخترین مردان است برادرش بردیا قصد تاجش را کرد او در استیصال و ناتوانی مجبور شد برادرش را بکشد و همچون استنیس تا لحظه آخر عذاب وجدان و تاوان کارش را چشید اما شوخی و استنیس، جریان روح برادرش بود. بردیای دروغین ظاهر گشت و و همچون روح رنلی بلای جان و عامل شکستش شد. نمیتوانست بگوید آهای مردم اون کسی که روی تختم و حقم نشسته برادر من نیست و برادرم مرده، چون خودش کشته بودش و خودش رسمن در غیابش و در جنگ مصر برادرش را برای حکومت بر ایران انتخاب کرده بود پس به ناچار شرافتش باعث خودکشی اش شد اما وجه دیگر استنیس را میتوان نرسی است.
ایمانی استنیس وار را نرسی داشت! استنیس تا قبل اینکه سر کله بانوی سرخ پیدا شود خدایان را رویای های بچگانه قلمداد میکرد مردم را به اسم ولور و قربانی کردن جزغاله کرد،به انتهای دنیا رفت تا نقش افسانه وار ازرواهای را ایفا کند. نرسی نیز خود را قهرمان انسان ها نامید،نرسی شاه اشکانی بعد از مرگ پدرش عمو زادهایش بر علیهش شوریدند، از دین مزدا برگشت و اناهیتا را انتخاب کرد و کلی جنگید اما هرچند برعکس استنیس رقیبان را شکست داد وبه تخت بخت رسید هرچند بعدا از روم شکست مفتضحانه ی خورد و از غصه مرد.

شاه دیوانه:اریس دوم آخرین اژدهای جلوس کرده بر تخت آهنین، سالهای حکومت او به دوقسمت تقسیم میشود قبل از جنون و بعد از مجنون شدن، شادترین سالها و غمناک ترین سالها،نیمی سرشان از خنده و نیمی سرشار از جیغ ، دوفرد متشابه او خشایار شاه و نادرشاه است. متاسفانه در سالهای اخیر هالیوود و فرهنگ غرب تبار برخلاف گذشته شان تبار شاه های ایرانی را دیوانه و ناقص عقل ذکر میکنند در حالی این زوزه ها در مقابل ندای تاریخ پشیزی نمی ارزند. طراح بزرگترین عملیات آبی خاکی جهان و چند ارتش بزرگ جهان و همزمان جز بزرگترین شکست ها، دارای سلطنتی طولانی بود فردی که بخاطر سر دردش و عبور امن نیروهایش دریا را شلاق زد،همچون رایس ادعای ماورایی کرد و همچون اریس توسط کینگز گارد و کسی که سوگند جان نساری خورده بود کشته میشود قسمت دوم متشابه به نادر شاه است، جهانگشای شرق ،مدافع ملت ،اسکندر دوم اینها القاب مردی دیوانه در جلد مردی عادل و فاتح،کسی که افغانها، روس ها و عثمانی ها و هندی ها را شکست داد، مملکت را یکپارچه کرد و در مقابل بزرگان کشور مقید به سلطنتی عادلانه و شکوه مندانه شد. فتوحات بی نظیری داشت و الماس کوه نورش بروی تاج کیانی جهان را منور کرد اما این خود او بود که گلوی مملکت را می فشارد و چشمهای مخالفان را از حدقه و زبان ها از دهان میکشید همچون رابرت،فاتحی شگفت انگیز و پادشاهی افتضاح بود کم کم به جباری تاجدار تبدیل شد و به هیچکس و هیچ چیز گذشت نکرد حتی نزدیکان خودش، به طوری که در نهایت به دست مردانش ،کسانی که قاعدتا باید به او وفادار می بودند کشته شد

کال دروگو:بی شک همانندش فقط تیمور لنگ است، اگر تیمور لنگ از قومی کمی با خشونت بالا و عربده کش و بی پایان بود و اگر گیسوانش را بلند می‌گذاشت و یا راه رفتنش مشکل بود اما دنیا را ترساند!در چراگاه ها و در میان قبایل اسب سوار ترکستانی پسری زاده شد که چیزی نماند دنیا را بگیرد اگر آن تب نمی آمد! حاکمی که هیچوقت شکست نخورد. تیمور گورکانی ملقب به لنگ قصد برپایی حکومت جهانی داشت. به رسم الگوش چنگیز خان مردمان را از حلب تا هند و چین قتل عام کرد تمام غنایم خود را به پیش دوتراک خود سمرقند برد مردی که سر آبلیمو کشتار جمعی راه انداخت در عین وحشی گری،تمدن ساز بود! شاعر و هنرمندی خلاق بود که بل تمایلات جنگ طلبانه اش در تناقض وجد آوری است .همچون کال درگو قصد شرق کرد (چین)تا نریانش را بر جهان حاکم کند آن کینز یا تب فرقی نمیکند اگر سرنوشت فرصت میداد بیشتر مارا به شگفتی وا میداشت

بیلیش:تو میتونی کل بار انداز پادشاه رو زیر و رو کنی یه مرد با نشان زاغ مقلد پیدا کنی اما این دلیل نمیشه که من دوستانی ندارم انگشت کوچیکه رو میتوان خطرناک ترین مرد تاریخ وستروس قلمداد کرد. اما امثالشم زیاده تو تاریخ اما کسی که خیلی بهش شباهت داره به عنوان یک پسر سنگ تراش به دنیا اومد یه مرد کوچیک که تصمیم گرفت دیگه کوچیک نباشه! رفت پاریس درس خواند و بعد برگشت ایران و رفت تو دربار ،بهش می‌گفتند ملکم خان.
کارنامه اش پر از ریسک های خطرناک و قمارهای عجیب بود، حرکتشو با سرعت انجام میداد،دوست نداشت در مرکز توجه باشه، هم با روسا بود هم با انگلیسی ها، شاهنشاهی بود وهم با ملت در عین دادن فریاد درود بر شاه، هدایت کننده جنبش های مخفی آزادی طلب و ریس فراموش خانه بود،واسطه مهم ترین قراداد های ایران خودش بود وقتی کسی پولی نداشت با یه بشکن پول جور میکرد رشوه کلان میداد و رشو کلانم میگرفت هنگام حضور در بازی تاج و تخت لبخندش بازی را تغییر میداد.حتی انگلیسی ها هم موافق بودن اون مرد یه روباهه.

واریس:چرا تو بازی شما لرد های بلند مرتبه .مردم عادی باید قربانی بشن. این سوال، خیلیا ،خیلی وقت پیش از خودشون پرسیدن یکی از همون مردان نامش ابو علی حسن که بعدها به خواجه نظام ملک توسی مشهور شد. عمرش را مخفیانه و گاهی آشکارا به پای خدمت به مردم و مبارزه با فودالیسم گذاشت، حدود سی سال مملکت را اداره کرد، دولتش از غرب لاذقیه تا کاشان، به ستاره شرق و غرب تبدیل کرد زبان فارسی را رواج داد،مدارس نظمیه را برای مردم بنا نهاد و سر لوحه دانشگاه های جهان قرار داد سعی کرد صلح را درکشور پابرجا بماند و با ملوک طوایفی مقابله کرد و به عوام قدرت داد در سن ۷۷سالگی در راه بغداد به دست حشاشین ها ترور شد. بهترین نمونه تشابه اش داستان سه یار دبستانی است که همچون ایلیرو و واریس، نظام ملک و حسن صباح و خیام دوست کودکی و هم مکتبی بودن و سوگند خوردن هرکدامشان مسندی رسیدن بقیه را یاری کند هرچند پایانش خوش نبود!

ماهی سیاه:ماهی ها شنا میکنند حتی سیاهاشون،برندیل تالی مردی است که در مملکتی اشغال شده و پادشاهی سرنگون شده مشغول مقاومت و جنگ است بی شک شبیه جلال الدین خوارزم شاه است تنها مردی بود که از مغولان نترسید و به جنگ پرداخت، آوازه اش به چنگیز خان رسید و در نهایت رودرو شدن و شکست خورد. از شرم همسر و مادرش را در رودخانه غرق کرد که بدست دشمن نیوفتن و به از سقوط سلطنت به مقاومت پرداخت وقتی امیدی به گریزش از محاصره تاتار ها نبود به آب زد ،شنا کرد و رفت! چنگیز در در وصفش اینگونه میگوید انگار که شبح بود یک روزی در لاهور، روزی در کرمان،روزدیگر در خرم آباد !همزمان هم با مغولان جنگید هم با عباسیان و هم با سلاجقه رومی. تفلیس که قرنها بود فاتحان به دستش نیاورده بودند را فتح کرد بعد از ده سال مقاومت بالاخره در دام راهزنان افتاد یکی از آنان جوانمردانه نمی‌خواست ذلیلی اورا همگان ببینند اورا کشت

ارتور داین: اون میتونست با دست چپش هر پنج تای شما رو بکشه در حالی با اون یکی دستش رفع حاجت میکرد.او سر وظیفه اش جانش را هدیه کرد!براستی این مردان انگشت شمارند. شجاع دلی چون اریو برزن زمانی که اسکندر غاصب در پارس تاخت و تاز میکرد با عده ای از مردانش ،مردان در مقابلش ایستاد امید ملت تبدیل شد به استخوانی در گلوی اسکندر فاتح. در تنگه تکاب زمانی که در محاصره افتاد شیر مردانه خود را رهانید سعی کرد پایتخت را نجات دهد!اما دیگر دیر شده بود اریو برزن نه نامی داشت نه نشان شباهت او با داین همین است. هردو مردانی شجاعی بودند که برای هدفی شکست خورده جنگیدند اما وظیفه تنها آرمان آنها بود. او در بند پارس وقتی رو دروی اسکندر مقدونی قرار گرفت گفت زانوهای ما به راحتی خم نمیشه و بله او کشته شد

لرد صاعقه:تو دهکده طلا هست؟ لرد بریک کجاس؟ چندتا شوالیه باهاشه؟چندتا مرد؟چندتا کمان دار؟چندتا؟چندتا ؟چندتا؟
این سوالات را زمانی افشین فرمانده معتصم عباسی از اسرا هم می‌پرسید. بابک خرم یک شبح بود هیچکس نمیتوانست اورا پیدا کند هیچکس نمیتوانست او را بکشد ،فکر کنم به شباهت خرم دینان و برادری بدون پرچم پی بردید پس لازم به ذکر نیست!اما بابک فرد شناخته شده ای نبود، در زمانی که ایران قبل از اعراب را فراموش کرده بود او ادعا کرد که برگزیده مزدا است که ملت ایران را نجات دهد، جنگاوری کار ازموده و رابین هودی محبوب ملت بود او رعد آسا حمله میکرد، سرخ قباهایش لشکری نبودن که قابل شناسایی باشن چون از جنس مردم بودند، پناهگایش جنگل های ستبر و قلل کوه ها بالاتر از آشیانه عقاب ها بود. رعد آسا حمله میکرد همچون رعد هم ناپدید میشد هربار ادعا میشد کشته شده است که با ظاهر شدنش دشمنانش را خیت میکرد و به مردم روحیه میداد برای دشمنانش به تعداد شن های صحرا و برگ های درختان بود همه جا بود هیچ جا نبود آنقدر مرد و زنده شد که افسانه شد و جایزه سرش هربار سنگین تر میشد ودر نهایت خیانت یکی از یاران باعث دستگیرش شد او را دست پا بسته به سامرا بردند بروی فیلی چرخاندند و در مقابل چشم هزاران نفر قطعه قطعه کردند وهر قطعه نقطه جدای از بقیه در شهر نصب شد تا بابک خیال زنده شدن به سرش نزند و یارانش تا چندین دهه معتقد بودند که مهدیشان بابک باز خواهد کشت!

میگور بی رحم :آنگاه که تاج بر سر نهاد پچ پچ ها و توطئه ها آغاز شد سلطنت هردو شبیه هم است ما با شاهانی طرف هستیم که محرم اسرار ندارند بجایش دسیسه چین و دشمن دارند اردشیر دوم درست روز تاج گزاریش با سو قصد به جانش مواجه سد اینار دین نبود بلکه برادر کوچک ترش بود زمانی که تصمیم به اجرای عدالت گرفت همچون میگور،رشته ای از سنت ها و قوانین دینی دست و پا گیرش شد اما او اژدهای نداشت که سپت را آتش بزند و عقده اش را خالی کند مادرش موهایش را بدور کوروش کوچک گره زد پ اورا از تقاص کارش نجات داد اما عطش برادر کوچک خاموشی نداشت پس هردو برادر با دیگر در نبردی خونین مقابل هم قرار گرفتن هرچند اندفعه برادرش مجالی برای گریختن نیافت سلطنت اردشیر دوم هخامنشی سرشار بود از جامهای زهر و خنجر کشی ها پچ پچ های مخفیانه بود و ملاطفت او چیزی از ناپسند بودن او در نزد عوام کم نکرد همچون میگور زنان بسیاری اختیار کرد و با دستان خودش آنها را مدفون کرد ودر مملکت زبانش تازیانه و زنجیر بود و خویشاوند کشی اش انگار پایانی نداشت و از فرزندانش تنها یکی خوش شانس بود که پدرش را در گور ببیند و بقیه در چاه نیستی فرو افتادند. اردشیر همچون میگور بر تخت سلطنت جان داد

باریستان سلمی:بی باک، هر کسی لایق این لقب نیست!وقتی این لقب معنی پیدا میکنه که با ترست روبه رو بشی تنها در هفت پادشاهی یک مرد لایق این لقب بود! در میان تاریخ ما نیز سردار سلمی رشادت ها کردن اما سورنا بی شک شبیه بریستان بی باک است سورنا تا روزی که زندگی کرد خاضعانه در خدمت به مملکت بود،در جوانی دستان برای نشستن بر کرسی عرش گرفت و در پاکی ،خرد و نجابت شهره مردم بود در نبرد حران به کراسوس تزارین یاد داد گرفتن ایران مثل پیدا مردن مو در کف دسته!و با پیروزیش. پرچم طلایی عقاب هنگ های رومی را به غنیمت آورد مه برترین پیروزی ملت ایران بر روم است!خیلی ها اعتقاد دارن رستم دستان او است اما جه رستم او لود چه نبود هردو مردان بی باکی بودن که توانایی خیانت و بد اهلی را نداشتن و در نهایت برای ایران شهید شدن. اما بی باک واقعی پسر بچه سیزده ساله ای است که با دستی خالی بروی پل بهمن شیر حماسه آفرید!

گرگ جوان: اون همه نبرد ها رو ببرد اما جنگشو باخت،گرگ جوان تنها مسی نبود که تاج فولادی بر سر نهاد و علیه ظلم و ستم بر خواست. یعقوب لیث عیار کسی بود که امید را برای ایرانیان بازگردان و رویایش قطع دست ستمکار خلفای عباسی واز ایران بود او در میدان جنگ مهار نشدنی بود ،مردمانش می‌پرسیدنش. نه سیل های پنجاه روزه شمال او را متوقف میساخت و نه شمار زیاد لشگر دشمن. هرچند او هم همچون گرگ جوان فریب حق میهمان خورد و شمشیر با خود نبرد و خیانت خورد و سبب کشته شدنش شد.

ند استارک:شاه گند میزند دست جمع میکند
قائم مقام فراهانی برایش همچون پدر بود عین رابطه ند استارک و جان آرن. زمانی که محمد شاه قاجار مرد بلافاصله ترتیبات شاهی شاهزاده ناصر الدین را فراهم کرد. میرزا نقی خان امیر کبیر عوام زاده بود اما به سبب هوش و ذکاوتش و توجه بخصوص قائم مقام فراهانی پیشرفت کرد. در جوانی او را بعنوان فرستاده ایران برای آرام کردن خشم تزار روسیه از مرگ گریبادوف (کشته شده توسط حرکتی کنترل نشده) ثابت کرد که دیپلماتی تواناس. بعدها تنها لایق مقام صدرات شد. خدمات او به مملکت بی نظیر بود در دوران صدراتش مانع خیلی از فجایع سیاسی و گند های شاهزاده لوس قجر شد ولی هرچند رسم روزگار اینست که با مردان شریف روی خوشی ندارد و در نهایت در بازی تاج و تخت با ملکه مادر، دشمنی دربار باعث سقوطش و شرف و وفاداریش به ملت ایران باعث مرگش شد.

پایسل: عقل پادشاه خودش زوال عقل دارد. وقتی کسی در راهروهای قلعه سرخ نباشد این پیرمرد بدون هیچ پشت دردی راه میرود. تنها هدف پایسل یک چیز است زنده ماندن و حفظ مقامش!
میرزا اقاسی از خاندان بیاتی هم نمونه زیبای از پایسل ایرانیه! در دوران صدراتش ایران را به بدبختی وگدایی کشوند. حکومتش از پای بست ویران بود تحصیل کرده کربلا، کج اندیش، زنباره و در عین حال بامبول زن و جاه طلب بود!حاجی اصلا حوصله کار دیپلماسی نداشت. گرچه خودش آدم نکشت اما باعث مرگ خیلی ها شد و بجز فحش دادن کار دیگری بلد نبود و این تدبیر بزرگ میرزا در امور سیاسی بود!

مردان بی چهره: همه باید خدمت کنند همه باید بمیرند، در بلندی کوه الموت، خلوتگاه فرقه ای عجیب و رعب‌آور واقع شده بود اولین و یکی از مرتب ترین سندیکاهای آدمکشی تاریخ بشر که آوازه اشان در جهان پیچید حسن صباح به کمک فدایانش به پروردگار الموت تبدیل گشت هرجای هرفردی به اشاره دست او پسنده بود تا به خداوند الموت تقدیم شود. امر مقدس ترور پیرمرد کوهستان بی نهایت گسترده بود از شوالیه های صلیبی در اورشلیم تا خاقانها ی مغول و خدیو های مصر و سلاطین ایوب و سلجوق. روش دادن هدیه مرگ نفوذ و نفوذ و در نهایت خنجر زدن در قلب دوست،برادر، همشهری،عشق یا پادشاه است فرقی نمیکند که باشد فدای که بهشت برین و منگ از حشیش است هر تهدیدی را علیه فرقه بی هیچ ترحمی از لیست حذف میکند!

دیرون(فاتح دورن) :اژدهای جوان وقتی دورن را فتح کرد تنها چهارده سال داشت. بخاطر رشادت هایش لقب اژدها جوان را گرفت و ما در میانه تاریخ تنها به یک مانند از او برمیخوریم آلپ ارسلان. او وسعت امپراطوری سلجوقیآن را به وسعت امپراطوری ساسانیان سرانداز بغداد تا ارمنستان را فتح کرد و بر صلیبون در نبرد ملازگردچیره شد در نهایت کار فهمیدن فتح کردن و حکومت کردن تفاوت دارد! اداره سرزمینهای فتح شد برای هردویشان مشکل شد و اژدهای جوان و الپ ارسلان اسرای آزاد شده در خون و عرق خودشان غلطیدن اما حقیقت این است که مرگشان بعلت غرورشان بود دیرون دوستداشت فتح درون را بزرگ جلو دهد و الپ ارسلانم به همان مرض دچار شد و در نهایت به بهای جانشان به اشتباهشان پی بردن.